Radboudumc Gebouw A

Glaskap isoleert buitengevels

Met het overkappen van de binnenplaats, het na-isoleren van de resterende buitengevels en het vernieuwen van de inbouw is een voormalig verpleeggebouw geschikt voor een tweede leven. Behoud van het monumentale karakter was uitgangspunt. Het zeven verdiepingen hoge Gebouw A op de campus van het Radboudumc in Nijmegen oogt na de renovatie nog net zo robuust en onverzettelijk als bij de oplevering in 1957.

Aan de buitenzijde is er vrijwel niets veranderd. Toch heeft het voormalige verpleeggebouw een ingrijpende renovatie ondergaan waardoor het weer vijftig jaar meekan. Het is nu in gebruik als kantoorgebouw en personeelsrestaurant. “Grootste bouwkundige ingrepen waren het aanbrengen van een glazen overkapping over de binnenplaats en het aan de binnenzijde isoleren van de bakstenen buitengevels”, vertelt projectarchitect Martijn in ’t Veld van EGM architecten. Ook is in een nieuwe klimaatinstallatie geïnvesteerd. “En al die maatregelen bij elkaar hebben het energielabel opgekrikt van F naar A.”

Glaskap

Met het bouwen van een glazen overkapping is de binnenplaats (ca. 19 x 20,5 m) veranderd in een binnenruimte. Dit leverde ruim 380 m2 extra bruikbaar vloeroppervlak op, nu in gebruik als restaurant. Maar de ingreep maakte ook dat bijna de helft van de buitengevels nu binnengevels zijn. Daarmee werd een grote energetische besparing gerealiseerd. De nieuwe kap is geplaatst op een bestaande betonnen randbalk. Die maakte deel uit van de betonnen kapconstructie van de bestaande gebouwen. Deze kap is echter deels gesloopt om plaats te maken voor een steilere, hogere stalen kap, die past bij het monumentale beeld van het gebouw. Hiermee werd ruimte gemaakt voor de nieuwe klimaatinstallaties. Op de overgebleven randbalk rusten kolommetjes (kokers 100 x 100 x 5 mm) die de ondersteuning van de kap vormen.

Getoogde diagonalen

De hoofdconstructie van de glaskap bestaat uit twee getoogde kokerprofielen (250 x 150 x 10 mm) die de ruimte diagonaal overspannen. Trekstangen (ø 36) vangen de spatkrachten op. Een makelaar in het hart van de kap verbindt de trekstangen aan het kruispunt van de spanten. De getoogde spanten delen de kap in vieren. Elk van die delen is vervolgens ingevuld met negen stuks getoogde kokerprofielen (200 x 100 x 10 mm). Deze gordingen spannen van gevel naar spant. De gordingen dragen de aluminium glasroedes waarin de isolerende beglazing is gevat. Deze profielen zijn haaks op de gebouwgevels geplaatst. De horizontale profielen hebben geen klemlijst maar een kitvoeg; de glaspanelen zijn hier structureel verlijmd. Daarmee wordt ongewenste mosgroei op boven het glasdak uitstekende profieldelen vermeden. De door Brakel Atmos geleverde glaskap heeft een helling van meer dan 10 graden en mag daarom voor schoonmaak en onderhoud niet onbeveiligd belopen worden. Een ‘loopplank’ brengt de schoonmaker of monteur voldoende ver de kap op, waarna hij zich kan vastmaken met een veiligheidslijn op de nok van de kap.

Exterieur wordt interieur

Door de toevoeging van de glaskap zijn de gevels rond de voormalige binnenplaats van exterieur nu interieur geworden. Extra isolerende maatregelen waren dus niet meer nodig. Wel is de gevel een stuk transparanter gemaakt. Tussen de serie van smalle en minder smalle gemetselde muurdammen zijn de kozijnen en relatief hoge, bakstenen borstweringen zorgvuldig verwijderd. Technisch ontwerper Jan Quist van EGM benadrukt de kwetsbaarheid van die operatie: “Omdat de te handhaven muurdammen verdiepingshoog en deels slechts anderhalf steens breed waren, kwam de stabiliteit van de gevel in gevaa