EGM architecten heeft een innovatief Intensive Care (IC)-concept ontwikkeld. Samen met bevlogen intensivisten van het Ikazia Ziekenhuis is dit tot een ontwerp gemaakt: de Fluïde IC. Deze nieuwe IC biedt een optimale ondersteuning van de patiënt in alle fasen van het verblijf op de IC, vanaf de eerste acute zorg tot aan de laatste hersteldagen. Hierin zijn privacy en eigen regie sleutelfactoren [1].
EGM r&d, de onderzoektak binnen het architectenbureau, staat aan de basis van deze innovatie. Zij zijn daarbij uitgegaan van het gedachtengoed dat omgevingsprikkels (bewust on onbewust waargenomen) invloed hebben op de gezondheid en het herstel. Al vanaf 1980 wordt in IC’s wetenschappelijk onderzoek verricht naar de invloed van de omgeving op de gezondheid. Zo is er een aantoonbare relatie gevonden tussen de hoeveelheid daglicht en uitzicht en het krijgen van een delier (een plotselinge verwardheid) [2]. Patiënten in een IC zonder ramen hadden een grotere kans op een delier dan in een IC met ramen. De verwardheid, merkbaar middels bijvoorbeeld desoriëntatie, hallucinatie en verminderd bewustzijn, kan een negatieve invloed hebben op herstel, opnameduur en voortijdig overlijden. Ook de zorgprofessionals worden beïnvloed door hun directe omgeving. Goede akoestiek draagt bijvoorbeeld positief bij aan de gezondheid op de IC [3, 4]. Dat is een van de redenen waarom de Fluïde IC geknikte wanden heeft. Hierdoor ontstaat er geen flutterecho en kunnen verpleegkundigen en intensivisten elkaar goed verstaan.
Onderstaande impressie toont de Fluïde IC vanuit het perspectief van zowel het zorgpersoneel als de patiënt en hun naasten.
In de eerste fase van de IC-opname, tijdens acute zorg, is de Fluïde IC maximaal prikkelarm. Alles is erop afgestemd om de rust voor de patiënt en concentratie van de zorgprofessionals optimaal te ondersteunen. De alarmering is bijvoorbeeld met een lichtsignaal in plaats van met geluid, met als doel stress te verminderen.
Na de eerste acute zorg krijgt de patiënt beetje bij beetje meer regie over zijn omgeving. Dit is van belang voor een beter herstel. Op allerlei manieren worden grip op de werkelijkheid en afleiding van pijn geboden. Zo kunnen vanuit bed de gordijnen met de afstandsbediening worden bediend om het uitzicht naar buiten te reguleren. Het dag-nachtritme wordt ondersteund door biodynamische verlichting en goede verduistering. In het plafond boven het bed zit een kantelbaar digitaal scherm, dat vanuit een lig- en zitstand bekeken kan worden. Via dat scherm is rustgevend beeld en geluid, vermaak en oefeningen voor herstel beschikbaar. Ook het digitale contact met dierbaren loopt via dat scherm. Aangezien contact via tablet en telefoon door ziekte niet voor iedere IC-patiënt mogelijk is [5], biedt het scherm hiermee een groot voordeel.
Zodra de conditie van de patiënt het toelaat, kunnen familie en vrienden weer live in de Fluïde IC bij de patiënt zijn. Voor het overnachten van een naaste is een speciaal bed in wand van de kamer opgenomen.
Samenvattend transformeert de Fluïde IC van een neutrale prikkelarme kamer mee met de patiënt tot een rijkere en warmere omgeving.
Het innovatieve concept is ontwikkeld in 2019, voordat de COVID-19-pandemie uitbrak. Door de pandemie is het belang van een IC die herstel en gezondheid van personeel en patiënt ondersteunt nog duidelijker en relevanter geworden. De samenwerking van Ikazia en EGM komt dan ook op een passend moment waar met trots naar gekeken wordt. Architecten Arnold Sikkel, AnneMarie Eijkelenboom en Marijke Veryser zijn vanuit EGM architecten betrokken bij de conceptontwikkeling en het ontwerp van de Fluïde IC.